Vücut ısısı, nabız, solunum hızı, kan basıncı ve oksijen saturasyonu (yaşam bulguları) gibi fizyolojik göstergeler, bireyin sağlık durumunun belirlenmesinde rol oynayan temel değerler arasında yer almaktadır. Yaşam bulgularında görülen anormallikler, vücut işlevlerinde ortaya çıkan değişikliklerin öncü belirtisidir.

Bireyin sağlık düzeyinde normal olmayan durumları belirlemek, sorunların tanılanmasını sağlamak, tanı ve tedavi için gerekli planlamayı yapabilmek, hemşirelik bakımı için en uygun zamanı ve girişimleri belirlemek amacı ile düzenli olarak yaşam bulguları izlenir. Bu nedenle yaşam bulgularının zamanında ölçülmesi, doğru değerlendirilmesi ve yorumlanması, sağlıklı/hasta bireyin durumundaki değişimi belirlemede anahtar rol oynamaktadır.

Vücut Isısı (Ateş)

Enfeksiyon veya enfeksiyon dışı uyarılarla; konağın kendisi için patolojik veya yabancı olarak tanımladığı maddelere karşı, vücut ısısını yükselterek oluşturduğu bir savunma yanıtıdır. ´Kişinin doğal bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkan ateş, kendi başına bir hastalık değil, bir hastalık belirtisi olup pek çok nedene bağlı ortaya çıkabilir.

Vücut ısısı gün içinde değişir. Isı üretimi fiziksel aktivite, kasların gerilmesi, artan metabolizma, besin tüketimi ve titremeyle gerçekleşmektedir. Özellikle akşamları sıcak hava, fiziksel aktivite, dar kıyafetler, sıcak içecek ve yiyecek alımıyla beden ısısı artabilir. Vücut ısısının; rektal 38°C, oral 37,8°C ve aksiller 37,2°C’nin üstünde olması ateş şeklinde değerlendirilmektedir.

Nabız

Nabız;  Kalbin sol ventrikülünün sistolü sırasında Aortaya attığı kanın damar duvarına yaptığı basıncın deri yüzeyinden hissedilmesidir. Nabız hızı ise Kalbin bir dakikada atım sayısıdır. Nabız hızı bireyler arasında farklılık gösterir ve yaşa göre değişir.

Yetişkinlerde ve çocuklarda en çok nabız alınan bölge radial arterdir. Çünkü; radial arter daha kolay lokalize edilir ve hissedilir. Bebeklerin nabzını değerlendirmede, öncelikle brakial arter, alternatif olarak da femoral arter kullanılır.

Kan Basıncı (Tansiyon)

Yaşam bulguları konumuzda sıradaki fizyolojik gösterge kan basıncı. Kasılma, kan damarlarında basınç değişiklikleri yaratır. Sistolik basınç damar sisteminde sistol sırasında erişilen en yüksek basınçtır. Diyastolik basınç ise diyastol sırasındaki en düşük basınçtır.

İnsanlarda kan basıncı rutin olarak oskültatuvar yöntemle ölçülür. Bir civalı manometreye bağlı olan  ve şişirilebilen bir manşet dirsek üzerinde kola sarılır. Brakial arterin üzerine steteskop yerleştirilir. Basınç uygulanmadığı sürece kan akımı (doğrusal akım) sırasında ses duyulmaz. Manşet içindeki basınç sistolik basıncı geçecek şekilde manşet şişirilir. Bunun sonucunda önkola olan kan akımı kesilir.

Manşetin havası boşaltılarak basınç yavaş yavaş düşürülür. Damar üzerindeki basıncın azalmasıyla damarın kısmen açılması sonucu kan akımı başlar. Kan dar bir yerden geçerken girdaplı akım oluşur. Girdaplı akımın yarattığı ses steteskopla duyulabilir. Sesin ilk duyulduğu anda manometrede okunan basınç sistolik basınçtır.

Solunum

Solunum, soluk almakla başlayan, organizmanın oksijeni kullanıp karbondioksit olarak dışarı atmasını kapsayan bir süreçtir. Solunum sistemi, üst solunum yolu organları burun ve farenks; alt solunum yolu organları larenks, trachea ve akciğerlerden oluşur. Ayrıca akciğerler kendi aralarında bronşlar, bronşioller ve alveoller olarak bölümlere ayrılır.

Farklı konularda bilgi sahibi olmak ve bizi YouTube üzerinden takip etmek isterseniz, Hemşire Academy kanalımıza bekleriz. Bilgiyle kalın!